Blog – Moeten we bang zijn voor gezichtsherkenningscamera’s?

Supermarkt Jumbo Ten Brink aan het Herenhof in Alphen aan den Rijn heeft zichzelf deze week goed op de kaart gezet. De winkel werd genoemd in een groot artikel over gezichtsherkenning in NRC afgelopen zaterdag. Het was maar één alinea maar het werd opgepikt op sociale media en daarna door de traditionele media.

Wat heeft de Jumbo in Alpen precies gedaan? In de winkel hangen 80 camera’s. Deze zijn uitgerust met gezichtsherkenningssoftware. Als iemand in de supermarkt wordt betrapt op winkeldiefstal gaat zijn gezicht in de database. Als de winkeldief volgende keer de Jumbo binnenkomt, krijgt de beveiliger een signaal. Er is iemand in de winkel die eerder niet betaald heeft voor zijn spullen. Wees alert.

Klinkt niet als een slecht idee maar op sociale media was de verontwaardiging richting Jumbo groot. Het bedrijf haastte zich om te zeggen dat het geen landelijke beleid is van Jumbo maar een initiatief van Jumbo in Alpen aan den Rijn. Blijkbaar voelde supermarktondernemer Edwin ten Brink ook nattigheid want hij was niet beschikbaar voor de media afgelopen week. In de video hieronder vertelt hij over de diverse vormen van beveiliging in zijn winkel:

Gezichtsherkenning mag alleen als iemand daar toestemming voor geeft. En als het proportioneel is. Maar hoe lang blijft dat houdbaar? Bij een kerncentrale moeten medewerkers toestemming geven omdat het belangrijk is dat de juiste mensen binnenkomen. En de techniek helpt daar dan bij.

Maar ook bij een casino in Aalsmeer wordt het gebruikt. Soms op verzoek van herstellende gokverslaafden. Zij zien het als slot op de deur als ze een zwak moment hebben. De techniek laat ze gewoon niet binnen. Ook notoire valsspelers worden zo buitengehouden. Hetzelfde gebeurt bij voetbalclub ADO uit Den Haag. Mensen met stadionverboden blijven zo buiten. En dat vinden we als samenleving wenselijk. Er zijn dus allerlei toepassingen waarbij de gezichtsherkenning handig is.

Privacyorganisatie Bits for freedom is niet enthousiast. Ook privacy-deskundige Bart van der Sloot van de Universiteit van Tilburg is kritisch over gezichtsherkenning door slimme camera’s.  „Wij maken de inschatting dat dit soort toepassingen niet geoorloofd zijn. In de wet wordt niet voor niets het voorbeeld van een kerncentrale gegeven. Gezichtsherkenning mag alleen in uitzonderlijke omstandigheden”, aldus Van der Sloot in NRC.

Uiteraard moet er zorgvuldig met de techniek worden omgegaan maar waarom niet wat rekkelijker? Het is voor ondernemers toch fantastisch als ze een signaal ontvangen dat er een dat er iemand winkel binnenkomt die eerder heeft gestolen?  Daar hoeven toch geen NAW- gegevens aan gekoppeld te zijn? Personeel weet alleen dat ze wat beter moeten opletten. En de (voormalige) winkeldief weet het ook. Waardoor hij mogelijk afziet van een volgende diefstal. Mensen die niet hebben gestolen hoeven niet bang te zijn. Zij staan niet in de database. Alleen mensen die zich eerder niet aan regels hebben gehouden komen in het systeem. Dat is de prijs die ze betalen.

Feitelijk zeg je: er komt een gezicht binnen waar we eerder gedoe mee hadden. Laten we even opletten. In het casino: net zo. Het is niet zo dat meteen je hele hebben en houwen op tafel ligt als de camera je herkent. Het gaat dus om de voorwaarden. En als daar goede afspraken over te maken zijn met ondernemers kan gezichtsherkenning mooi gereedschap zijn.